MEELZE: De liefde van Mariette Elzenga voor Scandinavische boeken

MEELZE is de column van Mariette Elzenga uit Muntendam. Sinds de zomer van 2015 - na enkele zomercolumns die in de smaak vielen bij de lezers - schrijft Elzenga maandelijks over van alles en nog wat wat ze meemaakt in haar omgeving en wat haar zoal bezighoudt. Deze keer heeft Mariette Elzenga het over de boekenweek, met haar eigen gekozen thema overigens: 'Scandinavische boeken'.

Het thema van de boekenweek was 'verboden vruchten'. Ik heb mijn buik een beetje vol van al die verhalen over ontrouw, overspel en erotiek. Mijn thema is 'Scandinavische boeken'; landen met grootse natuur, het Nooorderlicht, melancholie, drank, elanden en trollen.

Het lelijke eendje

De kennismaking begon met de sprookjes van Andersen. 'Het lelijke eendje' gaf hoop op een mooie toekomst en 'De prinses op de erwt' maakte duidelijk dat ik geen prinses was of ooit zou worden. Hoeveel erwten ik ook onder mijn matras legde, ik voelde ze nooit. Vervolgens vloog ik met Nils Holgersson over Zweden en liep met 'De kinderen van de grote fjeld' in de barre kou en met weinig eten van Noord naar Zuid, in het Zweden van 1900. Pippi Langkous was een stuk vrolijker en ik wou dat ik net zo sterk was en net zulke mooie vlechtjes en sproetjes had. Daarna worstelde ik me door de kloeke trilogie van het geslacht Björndal, waar de bossen eeuwig zongen en de wind om de rotsen waaide.

Maatschappijkritisch

Sjöwall en Wahlöö zorgden ervoor dat je zonder je te schamen spannende boeken kon lezen, omdat ze maatschappijkritisch waren en dus een boodschap hadden. Jaren later noemden we dat literaire thrillers en was het taboe op detectives helemaal verdwenen. Ik heb alle 10 deeltjes nog. Zwarte Beertjes zijn het, ze zijn vergeeld en ruiken muf. Ik heb ze meerdere malen van voor naar achter en van achter naar voor gelezen.

Thrillerschrijvers

Twintig jaar later trakteerde Mankell ons ieder jaar op een avontuur met Kurt Wallander. Ook zijn boeken heb ik verslonden en natuurlijk heb ik alle tv-afleveringen gezien. Een volgend hoogtepunt was Millennium, drie keer gelezen en drie keer de film gezien. Helaas zijn ze alle vier overleden. Maar gelukkig zijn er nog heel veel nieuwe en interessante Scandinavische thrillerschrijvers. Het zijn er eigenlijk te veel om op te noemen.

Vaste hoofdpersoon (-personen)

Nog twee dan: Jo Nesbø en Jussi Adler Olsen. Het aantrekkelijke vind ik dat bijna alle boeken een vaste hoofdpersoon of -personen hebben. Vaak zijn het mannen, die fantastische speurneuzen hebben, maar geen neus voor het leven zelf en het onderhouden van relaties, of aan de drank zijn. Ook de vrouwelijke hoofdpersonen zijn bijzonder. Saga uit The Bridge is behoorlijk autistisch en Lisbeth uit Millennium is een kwetsbare vrouw, die dat verbergt achter haar gothic uiterlijk. Mij zijn ze allemaal even dierbaar, het zijn vrienden geworden en bij ieder boek ben ik weer benieuwd hoe het met ze gaat. Is Harry Hole nog steeds aan de drank? Schildert de vader van Wallander nog steeds auerhanen met en zonder zonsondergang? Vliegen Mörck, Assad en Roos van bureau Q elkaar nog steeds in de haren? Wordt het wat tussen Lisbeth en Mikael Blomkvist? De moord en het verhaal zijn eigenlijk bijzaak, hoewel de thema's altijd actueel en boeiend zijn.

Overspel

Natuurlijk kocht ik ook een boek in de boekenweek, want ik wil alle boekenweekgeschenken hebben. Het was geen Scandinavische thriller, maar Tommy Wieringa. Toch een beetje overspel gepleegd dus.