OZG blij met 'rijstkorreltje' tijdens borstsparende operaties bij borstkanker

De chirurgen en radiologen van het Ommelander Ziekenhuis Groningen (OZG) in Scheemda gebruiken sinds ruim een jaar een nieuwe techniek om borstsparend te opereren bij patiënten met borstkanker. Borstsparend betekent dat alleen de tumor en het weefsel eromheen wordt weggehaald. De rest van de borst blijft behouden. De nieuwe techniek heet Pintuition.

En maakt het mogelijk om een tumor in de borst, die niet voelbaar is, makkelijker op te sporen en weg te halen. De techniek is preciezer en effectiever, maar vooral ook prettiger voor de patiënt. Jamila Zeinstra (radioloog) en Tim van den Sprundel (chirurg) zijn blij met deze techniek.

Mammografie 

Sommige vrouwen met (beginnende) borstkanker hebben een tumor die niet te voelen is. Dit wordt vaak bij een bevolkingsonderzoek ontdekt. Zeinstra: "Als vrouwen na een bevolkingsonderzoek naar ons worden doorgestuurd, doen we eerst onderzoek met een mammografie. Dat is een röntgenfoto van de borst. We hebben een moderne mammografie die een tomogram maakt. Een tomogram is als het ware een 3D-foto van de borst. Vaak doen we ook nog een echo en soms moet er ook een punctie worden verricht De uitslag van de punctie kunnen we vaak de volgende dag op onze mammapoli vertellen aan de patiënt. Gaat het om een afwijking die niet voelbaar is dan kan er meestal borstsparend worden geopereerd. Het is dan wel belangrijk dat we precies weten waar de tumor zit. Met andere woorden; de tumor moet worden 'gelokaliseerd'."

Draadje 

Voorheen gebeurde dit 'lokaliseren' op de dag van de operatie. Er werd dan een draadje op de plek van de tumor in de borst geplaatst. Van den Sprundel: "Er zitten best nadelen aan zo'n draadje. Het draadje steekt uit en kan gaan bewegen. Doordat dit draadje geplaatst moet worden op de dag van de operatie, kan dit voor de patiënt stress opleveren. Het is daarnaast soms een race tegen de klok om dit op de dag van de operatie voor elkaar te krijgen. Bij de nieuwe Pintuition-techniek maken we sinds een jaar gebruik van een magneetzaadje zo groot als een rijstkorrel. De radioloog plaatst dit magnetische 'rijstkorreltje' met een naald en een echo op de plek van de tumor."

Magneetzaadje 

Zeinstra: "We plaatsen het magneetzaadje ongeveer een week voor de operatie. Voor de patiënt en voor ons is dit veel prettiger, omdat we het dan in alle rust kunnen doen. Bovendien merkt de patiënt er bijna niets van. Het is niet bij alle patiënten toepasbaar. Als we geen gebruik kunnen maken van een magneetzaadje, dan gebruiken we alsnog een draadje."

Rijstkorreltje 

Bij de techniek met het draadje zit de punt van dat draadje in de tumor. Zo kan de chirurg de tumor vinden en verwijderen. Omdat het draadje iets kan bewegen en de chirurg niet precies weet waar de tumor zit, moet er voldoende weefsel worden weggehaald. Van den Sprundel: "Het meest indrukwekkende van de nieuwe techniek met het magnetische 'rijstkorreltje' is dat ik precies weet waar het rijstkorreltje zit en dus de tumor. Je kunt het vergelijken met een parkeersensor. Tijdens de operatie zoek ik met een apparaatje met een sensor het magneetzaadje op. Deze piept zodra ik in de buurt ben en het apparaatje met de sensor geeft op de millimeter nauwkeurig aan waar ik precies ben. Zo kan ik de kortste weg naar de tumor bepalen. Omdat ik dan precies weet waar de tumor zit, hoef ik minder weefsel weg te halen. Hierdoor blijft de borst er vaak mooier uitzien."

Precies in het midden 

Alle radiologen en chirurgen die borstoperaties uitvoeren in het OZG maken gebruik van de nieuwe techniek. Zeinstra: "Als er een tumor is verwijderd maken we altijd nog een foto van het weefsel. We zien dan meestal dat het magneetzaadje precies in het midden zit. Er zijn ook andere technieken om de precieze plek van een tumor te vinden. Veel ziekenhuizen maken gebruik van een radioactief jodiumzaadje. Dit vraagt om strenge veiligheidsregels vanwege de radioactieve straling. Bij het gebruik van het magneetzaadje hebben we daar niet mee te maken. De Pintuition-techniek is veilig en makkelijk toe te passen. Het biedt veel voordelen ten opzichte van onze 'oude' techniek."

Tekst en foto: Ommelander Ziekenhuis Groningen (OZG).