Druk bezochte dodenherdenkingen in Menterwolde

Een stille tocht van De Broeckhof naar het oorlogsmonument bij het treinstation in Zuidbroek. Muziek van muziekvereniging Oosterbroek. Basisscholieren - Kristien Stalman en Myrthe Werkhoven (obs De Tandem), Inga Mulder en Yara Doddema van cbs De Wegwijzer - die gedichten voorlezen. Vredesduiven die worden losgelaten en een dankwoord van gemeenteraadsnestor Harry Wind.

Dit waren vanavond de ingrediënten van de drukbezochte dodenherdenking in Zuidbroek.

Zuidbroek 1944

Zie het witte huis aan de andere kant van het spoor, daar stond in 1944 voor 5 weken een illegaal stencilkantoor.

Met een oplage van 2.000 stuks, een grote en gevaarlijke klus. De koerierster was een jonge vrouw, die bracht die stencils gauw.

Vaak een andere weg, een andere tijd, van dezelfde route krijg je spijt. Ze besloot op een dag een andere fietsroute te rijden, via het Muntendammerdiep, de oostzijde.

Alleen in Zuidbroek moet je over het spoor, pech een stoomtrein, dat wordt wachten hoor.

O jee, 2 mensen van de SD met een speurhond, maar wat een geluk, die hadden geen interesse in fietstassen bol en rond.

Hierop deed de koerierster een klein gebed, dit werd gelukkig gehoord door de SD'ers werd ze niet gestoord.

Dit gedicht werd vanavond voorgelezen door Kristien Stalman en Myrthe Werkhoven.

Raadsnestor Harry Wind was namens de gemeente Menterwolde bij de herdenking aanwezig. Hij las aan het eind van de plechtigheid het gedicht Stilte voor:

Stil zijn we om toen, om nu.

In verlangend verdraagzaamheid.

Stil zijn is moeilijk als je een luidruchtig veilig leven leidt.

Deze geschiedenis je niet voorstellen kunt.

Onmenselijke kilte in onnodig leed.

Voel je het? Hoor je het?

... Stilte.....

(Gedicht van Erna Kagenaar)

Ook in Meeden en Noordbroek werden dodenherdenkingen gehouden. In de hervormde kerk van Noordbroek sprak wethouder Thea van der Veen van Menterwolde de volgende herdenkingswoorden:

Vandaag op 4 mei herdenken we alle slachtoffers voor vrede en vrijheid. Het is vandaag alweer 71 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog eindigde. Een oorlog die veel leed en verdriet heeft gebracht. Een oorlog die ons land trof met schaarste aan dagelijkse levensbehoeften, met verwarring, angst, chaos en onderdrukking. In die vijfjarige oorlog en bezetting hebben veel mensen hun leven gegeven, burgers en militairen. Door oorlogsgeweld, door tekort aan voedsel, door slechte leefomstandigheden. Maar ook moedwillig omgebracht door executies en in concentratiekampen. Ook de bevrijding heeft nog slachtoffers gevraagd. Onder onze inwoners maar ook onder onze bevrijders.

Gedenken

4 mei is ook de dag dat wij hen gedenken die gevallen zijn tijdens de vele missies waaraan Nederland een bijdrage levert en heeft geleverd. Wij gedenken alle slachtoffers die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. In heel Nederland staan wij vandaag daarbij stil; op verschillende plekken in onze gemeente: hier in Noordbroek, in Muntendam, in Zuidbroek en in Meeden. Op deze dag gedenken we allen die het belangrijkste hebben gegeven: hun leven. En we denken met respect aan hen die hun geliefden verloren en achterbleven.

Vrijheid is jezelf kunnen zijn

Jezelf kunnen zijn: dat is vrijheid. Ongemerkt kan die vrijheid onder druk komen. Bijvoorbeeld als van mensen wordt geëist dat ze zich aanpassen aan een meerderheid. Als ze zich niet aanpassen, worden ze uitgesloten. Ze krijgen geen werk, mogen niet laten zien wie ze zijn, wat ze geloven of voor anderen voelen.

In het licht van de Tweede Wereldoorlog werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in 1948 aangenomen en het Vluchtelingenverdrag in 1951.

Als we naar de actualiteit kijken dan zijn deze verdragen onverminderd van belang. Op dit moment zijn 60 miljoen mensen op de vlucht voor geweld, vervolging en oorlog. 51% van hen is onder de 18 jaar. Het aantal vluchtelingen is nog nooit zo groot geweest sinds de Tweede Wereldoorlog.

Elkaar respecteren

Dat mensen elkaar respecteren is een belangrijk kenmerk van een vrije samenleving. Mensen moeten elkaar over en weer zien staan. Anderen zien staan betekent niet dat je iedereen ook sympathiek vindt. Mensen zijn nu eenmaal verschillend. Sommige mensen gedragen zich zo onuitstaanbaar dat je ze liever niet meer tegenkomt. Maar het is mis als je van te voren al denkt dat een ander niet deugt, omdat hij tot de 'verkeerde' groep hoort.

Mensen zijn op elkaar aangewezen. Als je samen iets wilt opbouwen, begint het ermee dat je elkaar accepteert. Wanneer mensen met verschillende ideeën elkaar ontmoeten, ontstaat er vaak iets nieuws en zijn zij voor elkaar een bron van creativiteit en ondernemingszin. Als iemand zich misdraagt, moet je zijn gedrag afwijzen, maar die ander blijft een mens.

Waakzaam

Om respectvol met elkaar om te gaan in een gelijkwaardige samenleving, is het belangrijk waakzaam te zijn voor discriminatie en uitsluiting. Juist als het gaat om de identiteit van mensen moet respect de boventoon voeren. Het recht kan dat niet afdwingen. Respect moet voortkomen uit de manier waarop mensen elkaar benaderen. Mensen hebben veel gemeen en juist daarom geven verschillende ideeën en interesses kleur aan de samenleving. Die verschillen mogen niet worden opgeblazen tot gevoelens van superioriteit. Hoe sterk iemands overtuiging ook is, niets geeft hem of haar het recht zijn overtuiging aan anderen op te leggen of daarom anderen aan de kant te drukken.

Basis voor democratie

De ander erkennen in wie en hoe hij is legt de basis voor democratie. Burgers in een democratie hebben rechten en plichten ten opzichte van elkaar op voet van gelijkheid. In een democratie neem je besluiten bij meerderheid van stemmen. Toch betekent dat niet dat de meerderheid het voor het zeggen heeft. Grondrechten beschermen de minderheid, speciaal degenen die niet gemakkelijk voor zichzelf opkomen.

Vrijheid staat of valt bij de ruimte die we elkaar bieden. Mensen zijn op elkaar aangewezen. Vrijheid is meer dan elkaar met rust laten en vrijheid is ook iets anders dan je gang gaan alsof er geen ander mens is. Uw en mijn vrijheid kan alleen bestaan op basis van de vrijheid van de ander.