Historische Kring Menterwolde komt met uniek oorlogsboek

Verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. Zo heet het oorlogsboek dat de Historische Kring Menterwolde (HKM) zaterdag 26 september presenteert in de kerk van Noordbroek. Op de voorkant staan drie foto's uit de oorlogsjaren 1940 - 1945. Die zijn gemaakt in Meeden, Noordbroek en Zuidbroek. De boekpresentatie is geen openbare bijeenkomst. Een dag later is de kerk wel geopend voor iedereen.
 

In de kerk van Noordbroek is op zondag 27 september een kleine expositie ingericht met foto's en materialen uit de bezettingsjaren uit Meeden, Noordbroek en Zuidbroek. De kerk is geopend van 11.00 tot 17.00 uur. Het boek is deze dag te koop in de kerk. De kosten zijn 25 euro. Er kan niet worden gepind. Graag contant betalen.

HKM-voorzitter Janneke Blaauw is lyrisch over het 448 pagina's tellend boekwerk. Met verhalen, interviews, dagboeken en circa 400 foto's en documenten.

De rode draad in het boekwerk is het dagboek van Harmannus Everardus Buurma. Hij was van 1931 tot 1943 burgemeester van Zuidbroek. "Buurma woonde twee huizen van de spoorlijn in Zuidbroek. Hij zag dus al die treinen die voorbijreden. Van de laatste oorlogsdagen heeft hij een dagboek bijgehouden. Bij elk hoofdstuk, dat zijn er vijftien, staat iets uit dat dagboek", zegt Blaauw.

Het idee voor dit oorlogsboek dateert van tien jaar geleden. Verschil van inzicht in de te volgen koers (inhoud boek) bij de samenstellers van dit boek is de reden dat het zo lang heeft geduurd. Het is dit jaar 75 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog is beëindigd. Dat heeft iets 'magisch', waardoor veel mensen nog eens in de schoenendoos op zolder gingen zoeken naar informatie over de oorlog. Het Oorlogsmuseum Middelstum en Museum 40 - 45 in Kolham leverden ook de nodige informatie aan.

Janneke Blaauw vertelt honderduit over het boek. Ze is zo enthousiast dat ze in een mum van tijd tal van indrukwekkende verhalen ("van de hak op de tak") vertelt.

Wat te denken van het verhaal over burgemeester Siert Edema van Noordbroek (van 1920 tot 1946). Hij zou pro-Duits gezind zijn geweest in de oorlogsjaren. "Het heeft tot acht jaar na de oorlog geduurd voor zijn naam werd gezuiverd. Edema heeft, met Nanno Mulder, verzetsdaden gedaan. Hij voorzag onderduikers van plekken. Ook stuurde hij iemand op pad wanneer Joden van huis zouden worden gehaald. Die moest de mensen waarschuwen dat ze moesten vluchten."

Zijn dochter Greet Edema werd op 24 februari 1919 geboren in Noordbroek en stierf op 25 augustus vorig jaar op 100-jarige leeftijd. "We hebben haar veertien dagen voor haar overlijden gesproken. Ze was toen al verward. Ze liet via haar testament informatie na over haar familie."

Aan de hand van beeldopnamen, gemaakt door Frits Kor en Eenjo Feiken, kreeg HKM ook een beeld van hoe de inwoners van Meeden de oorlog beleefden. "Dit hebben we verwerkt in verhalen. Maar in Meeden gebeurde niet zoveel tijdens de oorlog. Meeden was voor de Duitsers geen strategisch dorp."

Wat ook een plek in het boek krijgt, is het neergestorte Duitse vliegtuig in Noordbroek. "Dat was op 8 oktober 1940. Midden voor '1811' stortte het vliegtuig neer op de Hoofdstraat. Alleen een stukje dakgoot van de pastorie ging verloren." En de piloot? "Dat was een verkenner. Die was uit het vliegtuig gesprongen. Op de Noordbroeksterhamweg is hij opgepakt."

De leden van Historische Kring Menterwolde krijgen het boek cadeau. "We hebben 220 leden. Dat zijn 150 huishoudens. Die krijgen allemaal een boek. We hebben dit jaar geen activiteiten kunnen organiseren vanwege corona. Daarom krijgen ze het boek van ons."

Bestellen: Het boekwerk Verhalen uit de Tweede Wereldoorlog is te bestellen (kosten 25 euro) door een e-mail te sturen naar info@historischekring-menterwolde.nl.

Muntendam

In het boekwerk Verhalen uit de Tweede Wereldoorlog komen alleen de dorpen Meeden, Noordbroek en Zuidbroek aan bod. Waarom Muntendam niet? Janneke Blaauw: "Stichting Archief Muntendam was al bezig met een eigen boek over de Tweede Wereldoorlog. Daarin komen haar eigen verhalen, uit Muntendam."

Menterwolde.info Magazine

Dit artikel - inclusief uniek fotomateriaal - komt uit de eerste editie van Menterwolde.info Magazine. Dit fullcolour magazine is begin deze maand uitgebracht en is (zolang de voorraad strekt) onder meer gratis op te halen bij de voetbalkantine vanv.v. Meeden, Fysiotherapie Provitaal Meeden en Supermarkt Kort in Meeden, dorpshuis De Menterne, Maatschappelijk Activiteiten Centrum (MAC), kantine v.v. Muntendam en Supermarkt Coop in Muntendam, kantine van ZNC, supermarkt Coop, Dorpscentrum De Broeckhof in Zuidbroek en supermarkt Kroon en mfc De Noordsuythoeve in Noordbroek.