Zomercolumn van Muntendamse Mariette Elzenga: bermtoerisme

Mariette Elzenga uit Muntendam schrijft deze zomer 'gastcolumns'. Die gaan over van alles en nog wat wat zich in of om het huis afspeelt. Vandaag heeft Elzenga het, in haar 7e en laatste zomerbijdrage, over bermtoerisme. Begin jaren 60 gingen de mensen massaal recreëren in de berm. Bermtoerisme was in. Nu ziet Elzenga in de bermen op het platteland nieuwe toeristen: bloemen, insecten en vogels.

Begin jaren 60 gingen de mensen massaal recreëren in de berm. Bermtoerisme was helemaal hot. Hele gezinnen parkeerden hun auto langs de snelweg en gingen picknicken. Met de natuur hadden ze niks. Ze wilden drukte en lekker auto’s kijken. Het bos was niets aan, want dat was veel te rustig.

Nu is bermtoerisme langs de snelweg verboden, want veel te gevaarlijk. Het bos is juist erg in trek, daar wordt nu massaal gerecreëerd. Als het hard gewaaid heeft, mag je er niet in. Je loopt het risico een tak op je hoofd te krijgen. Je moet ook oppassen voor teken. Gevaarlijk dus.

In de bermen op het platteland zie je nieuwe toeristen: bloemen, insecten en vogels. Natuur dus. Als wij naar Spanje gaan, komen zij hier. De kwartel vertrekt in april uit Afrika. Het hangt dan van het weer af of ie in Spanje blijft hangen of doorvliegt naar Nederland. Het kan ook zomaar zijn dat hij in Nederland jongen krijgt en met het hele gezin naar Roemenië vliegt. Zowel ouders als kinderen broeden daar. Een echte zigeuner lijkt het wel. In de bermen voor en achter mijn huis kun je hem horen. Zien doe je hem zelden.

Ook vlinders, zoals de atalanta, komen uit Spanje naar onze bermen om zich daar voort te planten. Ze houden erg van Jacobs Kruiskruid, een nectarrijke plant, die giftig is voor vee. Maar vlinders zijn er gek op. Zoals de atalanta, de kleine vos, de koevink en het zandoogje. De plant heeft ook een eigen vlinder, de Jacobsvlinder: klein, vuurrood met een zwart randje. De rupsen (foto) zijn geel-zwart gestreept, ze vreten de hele plant kaal en zitten dan vol met gif. Geel is een kleur van gevaar in de natuur. De vogels weten dat ze die rups niet moeten eten, anders vallen ze dood neer.

En zo ontstaat hier een moderne vorm van bermtoerisme voor mensen die van de natuur houden. Je ziet ze met verrekijkers door de bermen lopen op zoek naar vlinders, kwartels, patrijzen en mooie bloemen, die alle ruimte krijgen dankzij het ecologisch maaibeheer. Als je niet te vaak en gefaseerd maait, komen allerlei bloemen spontaan te voorschijn, die insecten aantrekken, die op hun beurt weer vogels aantrekken en samen zijn ze aantrekkelijk voor de mens. Die insecten eten luizen en ander gespuis, zodat de boer minder hoeft te spuiten. Biodiversiteit heet dat ook wel. Ik noem het pure rijkdom.